Technopedia Center
PMB University Brochure
Faculty of Engineering and Computer Science
S1 Informatics S1 Information Systems S1 Information Technology S1 Computer Engineering S1 Electrical Engineering S1 Civil Engineering

faculty of Economics and Business
S1 Management S1 Accountancy

Faculty of Letters and Educational Sciences
S1 English literature S1 English language education S1 Mathematics education S1 Sports Education
teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia

teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
teknopedia
  • Registerasi
  • Brosur UTI
  • Kip Scholarship Information
  • Performance
  1. Weltenzyklopädie
  2. Mensor - Teknopedia
Mensor - Teknopedia
Mensor o Agrimensor
Ricostruzione ideale di un mensor.
Descrizione generale
AttivaEtà repubblicana e imperiale
NazioneCiviltà romana
Tipotruppe scelte dell'esercito romano
Guarnigione/QGCastrum
DecorazioniDona militaria
Voci su unità militari presenti su Teknopedia

Il mensor[1] o agrimensor legionis,[2] nell'antica Roma era un topografo e misuratore, preposto a queste mansioni presso gli accampamenti militari dell'esercito romano.[3]

Descrizione

[modifica | modifica wikitesto]

I mensor collaboravano con coloro che erano addetti agli approvvigionamenti dell'esercito romano, come i mensores frumentarii.[4] Questa la definizione che ne dà Flavio Vegezio Renato:

«I mensores erano coloro che nell'accampamento misuravano per piedi gli spazi in cui i milites piantano le loro tende, o stabiliscono dove alloggiare nelle città [inteso anche come fortezze o forti militari permanenti].»

(Flavio Vegezio Renato, Epitoma rei militaris, II, 7.9.)

Si aggiunga che al termine della marcia, durante una campagna militare, i mensores sono di fondamentale importanza quando si deve porre il campo per la notte:

«Gli agrimensores devono procedere alla misurazione in piedi, in modo tale che essi calcolino lo spazio in rapporto alla grandezza dell'esercito. Infatti un accampamento stretto fa ammassare i guerrieri e uno largo li disperde oltre il necessario.»

(Flavio Vegezio Renato, Epitoma rei militaris, III, 8.5-6.)

Alcuni esempi di questo importante ruolo li troviamo da alcune epigrafi rinvenute nella fortezza legionaria di Lambaesis,[5] in una delle quali vengono menzionati ben 12 mensores:

«Mensores: Abbonius Mucrubius, Sallustius Ianuarius, Arruntius Maximus, Afranius Lucius, Cossutius Gududus, Octavius Saturninus, Iulius Bassinus, Iulius Fortunatus, Iulius Aemeritus, Aurelius Rusticus, Octavius Felix, Aurelius Rogatianus, Aelius Victor, Successus Successianus, Iulius Castricus e Iulius Guzabius .»

(AE 1904, 72.)

  • Keßlingen, Germania CIL XIII, 4247: P(ublio) Sincor(io) Dubitato et Memoraliae Sacrillae parentib(us) defunct(is) Dubitati Mensor et Moratus et sibi vivi.
    Keßlingen, Germania CIL XIII, 4247: P(ublio) Sincor(io) Dubitato et Memoraliae Sacrillae parentib(us) defunct(is) Dubitati Mensor et Moratus et sibi vivi.

Note

[modifica | modifica wikitesto]
  1. ^ AE 1938, 153; CIL III, 3433; CIL V, 7368; AE 2004, 1258.
  2. ^ AE 1994, 1424.
  3. ^ CIL VIII, 261.
  4. ^ CIL V, 936; CIL XIV, 172 (p 481, 613); CIL XIV, 309 (p 614).
  5. ^ AE 1992, 1872; CIL VIII, 2564.

Bibliografia

[modifica | modifica wikitesto]
Fonti primarie
  • Flavio Vegezio Renato, Epitoma rei militaris.
Fonti storiografiche moderne
  • G. Cascarino, L'esercito romano. Armamento e organizzazione, Vol. I - Dalle origini alla fine della repubblica, Rimini 2007.
V · D · M
Legione romana alto imperiale
Legione romana dopo
la riforma augustea
Liste
legionarie
lista di legioni romane · lista delle insegne legionarie · dislocazione delle legioni romane · lista di fortezze legionarie romane
Uomini e
gerarchie
Gradi superioricomando: legatus legionis · praefectus legionis (per le legioni di Egitto e Mesopotamia) · procurator pro legato · tribunus angusticlavius · tribunus laticlavius · praefectus castrorum · praefectus fabrum
Gradi intermediufficiali: primus pilus · centurio · decurio (dal III secolo d.C.?)
sotto-ufficiali / principales: optio · discens · aquilifer · imaginifer · campidoctor · cornicularius · signifer e vexillifer · tubicen · cornicen · bucinator · beneficiarius · medicus · tesserarius · evocatus
Gradi inferiorisoldati semplici o munifex e gli immunes: miles munifex · eques legionis · architectus · ballistarius · custos armorum · decanus · frumentarius · librarius legionis · mensor · speculator
Struttura
Unitàcontubernium · centuria · manipolo · coorte · vexillatio
Comandi minori complementaricavalleria legionaria · genio militare · personale medico · impedimenta (bagagli)
Varie
Armi e armatureper la difesa: elmo · lorica hamata · lorica manica · lorica musculata · lorica segmentata · lorica squamata · scutum
per l'attacco: gladius · hasta · pilum · pugio · spatha
Vita del legionariostipendium · bottino di guerra · annona militaris · donativa · honesta missio · veteranus (soldato in congedo) · ricompense · punizioni
V · D · M
Unità ausiliarie romane alto imperiali
Unità ausiliarie dopo
la riforma augustea
Tipologiacohors peditata · cohors equitata · ala di cavalleria · numeri
Liste
ausiliarie
Lista delle truppe ausiliarie dell'esercito romano · lista delle insegne ausiliarie · lista di forti/fortini ausiliari romani
Uomini e
gerarchie
Gradi superioricomando: praefectus alae quingenariae e milliariae · tribunus cohortis milliariae · praefectus cohortis quingenariae
Gradi intermediufficiali: centurio · decurio
sotto-ufficiali / principales: optio · imaginifer · campidoctor · cornicularius · signifer e vexillifer · tubicen · cornicen · bucinator · beneficiarius · medicus · tesserarius · equites singulares (scorta a cavallo del comandante)
Gradi inferiorisoldati semplici o munifex e gli immunes: miles auxiliarius (funditor, sagittarius, eques, eques cataphractarius, dromedarius, contatus) · architectus · custos armorum · frumentarius · librarius · mensor
Struttura
Unitàcontubernium · centuria · vexillatio
Comandi minori complementarigenio militare · personale medico · impedimenta (bagagli)
Varie
Armi e armatureper la difesa: elmo · lorica hamata · lorica squamata · clipeus · parma · caetra
per l'attacco: spatha · hasta · arco e frecce · funda · mazza · dolabra
Vita dell'ausiliariostipendium · bottino di guerra · annona militaris · donativa · honesta missio · veteranus (soldato in congedo) · ricompense · punizioni
  Portale Antica Roma
  Portale Esercito romano
Estratto da "https://it.wikipedia.org/w/index.php?title=Mensor&oldid=136723319"

  • Indonesia
  • English
  • Français
  • 日本語
  • Deutsch
  • Italiano
  • Español
  • Русский
  • فارسی
  • Polski
  • 中文
  • Nederlands
  • Português
  • العربية
Pusat Layanan

UNIVERSITAS TEKNOKRAT INDONESIA | ASEAN's Best Private University
Jl. ZA. Pagar Alam No.9 -11, Labuhan Ratu, Kec. Kedaton, Kota Bandar Lampung, Lampung 35132
Phone: (0721) 702022